*1 Ocak: Türkiye dâhil, çoğu ülke tarafından kullanılan Miladi takvime göre yılın ilk günüdür. *Hicri Takvimde yılbaşı Muharrem ayının 1’inde gerçekleşir. Hicri Takvim bir Ay takvimi olduğundan 354 güne denk gelir, dolayısıyla Miladi takvime göre yılbaşı her yıl 11 gün önce gerçekleşir. *Roşaşana (İbranice yeni yıl): Musevi yılbaşıdır. Hamursuz Bayramı’ndan 163 gün sonra kutlanır. *Doğu Ortodoks Kilisesi’nde yılbaşı 14 Ocak’da kutlanır. *Çin yılbaşı her yıl ilk kameri ayınının yeni Ay gününde kutlanır, ki bu da kabaca ilkbahara denk gelir. Tam tarihi,Miladi takvime göre 21 Ocak ile 21 Şubat arasına düşer. Çin’de yılın en önemli bayramı konumundadır. *İran takviminde yılbaşı Norous (Nevruz) olarak anılır ve ilkbaharın başında kutlanır (20 veya 21 Mart). *Tayland, Kamboçya ve Laos’da yılbaşı 13 Nisan’dan 15 Nisan’a kadar kutlanır. Özellikle Tayland’da bu kutlama su dökerek gerçekleşir.
* Yani yılbaşı dünyanın farklı ülkelerinde farklı kültürlerde başka tarihlerde ve farklı şekillerde de kutlanmaktadır. Ancak pek çok kültürde yılbaşı gecesi, özel bir gecedir. Sonuç olarak bir yıl acısı ile tatlısı ile son a ermiştir. Bu özel gece için de özel olarak yiyecekler ve içecekler hazırlanır, çeşitli eğlenceler düzenlenir ve insanlar sevdikleriyle, değer verdikleriyle bir araya gelir.
* * * *
Noel Başka Yeni Yıl Başka
Hep karıştırılan ve yanlış anlaşılan bir konu vardır. Noel meselesi! Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde Hz İsa’nın doğumunun kutlandığı Hıristiyan bayramıdır. Yani Noel 25 Aralık’tır. O, konu da Hıristiyan milletini ilgilendirir. Kişi insani değerlere saygılı ise ve isterse Hıristiyan milletinin bu bayramını tebrik eder. Anlaşıldığı üzere Noel başka Yeni yıl gecesi başkadır.
Yani; Yeni yıl gecesi dini bir gece değildir. Yeni yıl, tüm insanlığın ortak sevincidir. Yeni yıl gecesinde, isteyen kuran okur, isteyen çay içer, isteyen sokakta gezer, isteyen parti verir. Yani, 31 Aralık KUTSAL bir gece değil Miladi Takvim yılının son gecesidir.
* * * *
TÜRK KÜLTÜRÜNDE NOEL BABA DEĞİL AYAZ ATA VARDIR!
KİMDİR AYAZ ATA?
Ayaz Ata; Türk, Altay ve Orta Asya mitolojilerinde, özellikle Kazaklarda ve Kırgızlarda Soğuk Tanrısı olarak bilinen kişidir.Noel Baba ile de özdeşleşmiş durumdadır. Ayaz Han olarak da bilinir. İnanışa göre ay ışığından yaratılmıştır. Soğuk havaya neden olur. “Ak Ayaz” olarak adı geçer. Ülker burcunun altı yıldızı göğün altı deliğidir ve oradan soğuk hava üfler. Böylece kış gelir. Ayaz, tüm Türk coğrafyasında yakıcı soğuk anlamına gelir ki, Ay’ın gökte rahatlıkla görüldüğü açık havalarda meydana geldiği için Ay Tanrısı’nın gönderdiği düşünülmüştür. Bir tür Noel Baba olarak düşünülebilir. Hatta Kazaklarda birebir Noel Baba ile özdeşleşmiştir. Kimi kültürlerde kışın soğukta ortaya çıkan ve kimsesizlere, açlara yardım eden bir evliyadır. Etimoloji ve kültürel olarak Türk kültüründe zaten var bulunan bir kişilik olduğu kesindir. Kimi görüşlere göre Ayaz Han ile aynı kişidir. Ayrıca Kazaklarda kışın karşılanması ile ilgili olarak “Soğumbası” isimli bir eğlence bulunmaktadır. İlk karın yağması ve ilk soğuğun vurması ile kutlanan bir bayramdır.
* * * *
Noel Baba; Noel Baba değişik kültürlere ait inanışların sentezi gibidir. Ama yaygın olan ve kabul edilen inanışa göre; M.S. 280’de Patara’da doğmuştur. Asıl adı Nicholaos’tır. Tahıl ticareti ile uğraşan varlıklı bir ailenin oğlu iken, aldığı dinsel eğitimin ardından papaz olarak Myra’da yaşamış ve orada 6 Aralık 343’te 65 yaşında iken ölmüştür. Aziz Nicholaos, babasından kalan yüklüce bir mirası yoksullarla paylaşmış, ancak bunu gizli yapmıştır. 6.yy’dan kalma bir metne göre 3 çocuğun kurtarılamsını sağlamıştı. Ünü giderek yayılan Nicolas zamanla hayır kurumlarının, çoçukların ve denizcilerinkoruyucu gizi azizi olarak benimsenmiştir. 1900’ler geldiğinde Aziz Nicholaos betimine çizgi romanlarda yer verilmesinin ardından bir pop kültür karakterine dönüşmüştür.
Noel Baba’nın 24/25 Aralık gecesinde Hz.İsan’nın doğum gününün kutlandığı Noel gecesi ile ve 31 Aralık/ 1 Ocak yeni yıl gecesi ile de hiçbir ilgisi yoktur. Noel Babayı Aralık ayında ön plana çıkartan dünyayı kaplayan tüketim ekonomisidir.
* * * *
Tüm insanlığın yeni yılı kutlu olsun. Ülkemiz ve tüm dünya için başta barış diliyorum. Terörün bittiği, sömürge düzeninin olmadığı, sosyal adaletin sağlandığı, daha güzel bir evren dileğiyle… Geleceğinizi oluşturacak her yeni gün bir önceki günden daha güzel, isteklerinize uygun ve sizi mutlu edecek şekilde olsun! İyi Seneler!
Anasayfa
