Referandumun üzerinden yaklaşık bir hafta geçti. Ama sular durulmadı. Durulacağa da benzemiyor. Referandumda bir soru, iki cevap vardı. Evet, mi? Hayır mı? Vatandaş iki cevaptan birini kullandı. Hatta bazıları yanlış kullandı. Bazıları da şüpheye sebep verdi. Durum; herkes adil, şeffaf, net bir sonuç istiyor. Sonuç; Atı Alan Üsküdar’ı Geçti.
YSK’nın açıklamasına göre 2017 referandumu Evet ile sonuçlandı ama oy sayımı sırasında YSK’nın mühürsüz zarflar ve oylar ile aldığı karar büyük tartışmaya yol açtı. YSK, referandum günü oy verme işlemi henüz devam ederken mühürsüz oy pusulalarının ve mühürsüz zarfların geçerli sayılacağını açıkladı.
Peki bu kararın hukuki durumu nedir? YSK’nın mühürsüz zarf ve mühürsüz oy pusulalarını geçerli sayması yasal mıdır?
Aynı YSK verdiği kararlar ile şaşırttı. Çünkü, YSK’ nın yurt dışında ki uygulaması ile yurt içinde ki uygulaması birbiri ile çelişti! Yasanın açık hükmüne rağmen YSK, yurt içinde mühürsüz pusulaları ve ön yüzüne mühür basılmış oy pusulularını da kabul ederken, Yurt dışı oylarında kanuna uyarak mühürsüz oy pusulalarını kabul etmedi!
Diğer taraftan; Yasal ama geçersiz çok sayıda oyumuz var. Yurt içi ve yurt dışındaki geçersiz oyların toplamı 865 bin 247 miş. Yani geçersiz oyların oranı yaklaşık olarak yüzde 2’ye denk geliyor. Birçok seçim tecrübesine rağmen demek ki Türk Milleti, oy kullanmayı yeteri kadar bilmiyor.
Keşkeler ile gemi yürümez ama keşke YSK, bu referandum sürecini daha şeffaf yönetebilseydi? Evet ve Hayır’ı savunan kişilerin taleplerini fikir ayrımı yapmadan, eşit mesafede değerlendirebilseydi. Yurt içi ve yurt dışında verdiği kararlarında kendisi ile çelişmeseydi. Tutarlı olsaydı. Açık ve net olan kanunları delmeseydi. Olmaz mıydı?
Şimdi acaba vicdanlar rahat mı?
*****
Oylamadan sonra gerek basında gerekse sosyal medya ortamlarında pek çok bilgi, belge ve durum paylaşıldı. Çoğu yetkililer tarafından ret edildi…
Ancak;
*Ve Muş’un, Hasköy ilçesinde kalaşnikof ile bekleyen sanık görevlisi gördük.
*İstanbul Kartal’da bir okulda sandık görevlisi M.Y geçersiz olduğu gerekçesiyle bir ‘Evet’ oyuna itiraz edince saldırıya uğradı. Hastaneye götürülen M.Y’nin boynunda kırık oluştuğu; karnında ve belinde ise ezilme meydana geldiği öğrenildi.
*İstanbul’da iki ay boyunca hayır kampanyası yürüttüğü kaydedilen 38 kişinin gözaltına alındığı iddia edildi.
*Bazı yerlerde oylarını kullanmaya gelmeyen vatandaşların yerine orda ki göreviler tarafından evet seçeneği tercih edilerek mühürlerin basıldığı videolar internete düştü.
*Oyu evet olmayan bazı engelli kişilerin oy kullanmak için çok zor şartlar altında sandıklarına gitmeye çalıştıkların videolarda gördük.
*Ysk’yı protesto eden kişilere nasıl davranıldığını gördük.
Oyunuz Evet veya Hayır olabilir. Bu kişinin kendi tercihidir. Ancak Evet oyu veren seçmene gösterilen saygı, Hayır oyu veren seçmene de gösterilmelidir.
*****
Yurt dışı oylarına baktığımızda seçmenlerin % 62’sinin Evet oyu kullandığını görüyoruz. Oyların dağılımına baktığımızda ise yurtdışı oylarındaki dağılım dikkat çekici!
Avrupa’da Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, Danimarka, Fransa, Lüksenburg, Norveç ve Kosova ülkelerinde “Evet” önde çıkarken, Arap coğrafyasında Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Irak, Katar, Kuveyt ve Umman’da “Hayır” önde çıktı. Bunun yanı sıra, ABD, Rusya, İngiltere, Çin, İsrail ve İran’da da “Hayır” oyları önde çıktı.
Evet veya hayır deme şansını size demokrasi veriyor. Çoğu demokrasi ile yönetilen ülkelerin TC vatandaşları “Evet” diyor. Ve çoğu dikta ile yönetilen ülkelerin TC vatandaşları “Hayır” diyor. Yorumda size kalıyor.
Atı alan Üsküdar’ı geçmesin. Referandum maç skorlarına göre yorumlanmasın. Süreç demokratik, adaletli, eşit, şeffaf ve hukuki çerçevede gerçekleşsin. Sonuç toplumun içine sinsin. Vicdanlarımız rahat olsun. Kamunun vicdanı rahat olsun…